
VĂN BẢN PHỎNG VẤN
Kai Ryssdal: Chúng ta mới chỉ bắt đầu những bước đầu tiên để thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế đầy những trắc trở này. Tuy nhiên, đối với các nhà kinh tế, nó thực sự là một cơ hội một lần trong đời để xem làm thế nào một số lý thuyết thống trị trong môn “khoa học ảm đạm” có thể nắm giữ thị trường trong thực tế.
Về bản chất, có hai trong số những lý thuyết đó. Một dựa trên ý tưởng của John Maynard Keynes. Cái còn lại được phổ biến bởi người chiến thắng giải thưởng Nobel - Milton Friedman và được đặt theo tên của trường đại học nơi ông dạy: Đại học Chicago. Cuộc suy thoái lớn 2008- 2009 đã làm bộc lộ một số điểm yếu trong các tư tưởng của Friedman. Và trong số gần đây nhất của cây viết thuộc tạp chí The New Yorker, John Cassidy đã khám phá ra sự suy tàn và sụp đổ của Trường phái kinh tế học Chicago. Khi chúng tôi nói chuyện, tôi đã hỏi anh ta liệu rằng anh ta có thể bắt đầu với một chút gợi ý.
JOHN CASSIDY: Ý tưởng cơ bản của trường phái kinh tế học Chicago là thị trường tự do để các thiết bị của chính nó hoạt động tốt, do đó, nó không cần sự can thiệp của chính phủ, và thực vậy, sự can thiệp của chính phủ nếu chúng có hiệu lực sẽ có xu hướng sai.
Ryssdal: Và trong tạp chí tuần này, bạn mô tả một anh chàng tên Richard Posner. Anh ấy là một thẩm phán liên bang ở New York, bây giờ anh ấy cũng đang là một người cải đạo nữa. Anh ấy nói điều ấy về cơ bản là không còn hiệu quả nữa.
CASSIDY: Richard Posner là một trong những thành viên nổi tiếng nhất của trường Chicago. Ông chịu trách nhiệm chính trong việc phát triển phong trào luật pháp và kinh tế, điều này đã giúp cho rất nhiều phòng xử án của Mỹ có các thẩm phán bảo thủ và các thẩm phán coi trọng kinh tế thị trường tự do. Năm ngoái, sau cuộc khủng hoảng tài chính, Thẩm phán Posner đã chuyển từ một nhà kinh tế học tiêu chuẩn theo trường phái kinh tế Chicago trở thành một Keynesian.
Ryssdal: Khi bạn nói Keynes, ông ấy tên đầy đủ là John Maynard Keynes. Hãy giải thích ngắn gọn những gì anh ấy nói.
CASSIDY: Trong quan điểm thị trường tự do của mọi thứ, các nền kinh tế tự nhiên sẽ tự điều chỉnh. Nếu một cuộc suy thoái bắt đầu, nó sẽ nhanh chóng phục hồi trở lại, và tỷ lệ thất nghiệp sẽ không tăng lên quá cao, và nếu có thì con số đó cũng không tồn tại lâu. Keynes nói không với luận điểm trên. Vì nhiều lý do, các nền kinh tế có thể bị mắc kẹt trong suy thoái, và bạn có thể có tỷ lệ thất nghiệp cao trong nhiều năm và mọi thứ có thể tự nuôi sống bản thân. Vì vậy, để tránh kết cục đó, ông nói chính phủ cần phải can thiệp và tiêu tiền nhiều hơn.

Ryssdal: Điều đó khiến tôi có thể hình dung về kết nối giữa lý thuyết và quy định thị trường hiệu quả và thái độ đối với các thị trường ở Washington.
CASSIDY: Ừ thì, giả thuyết thị trường hiệu quả, mặc dù nó là một loại lý thuyết kinh tế mơ hồ theo một nghĩa nào đó, cũng đã có tác động rất thực tế ở chỗ nó đã củng cố rất nhiều sự bãi bỏ quy định trong những năm 1990 và 1980. Ý tưởng cơ bản đằng sau sự bãi bỏ quy định đó là thị trường tài chính sẽ không rời khỏi các nguyên tắc kinh tế cơ bản, nếu bạn để chúng vào các thiết bị của riêng mình. Giá cả trên thị trường sẽ phản ánh công ty nào thực sự có giá trị, hoặc trong thị trường nhà ở, ngôi nhà nào thực sự có giá trị. Ví dụ là chúng ta không thực sự có bất kì một trường hợp bong bóng nào cụ thể . Đó là những gì Alan Greenspan đã nói, đó là những gì Bob Rubin và Larry Summers đã nói khi họ là thư ký Bộ Tài chính, và nó biện minh cho một loạt các biện pháp bãi bỏ quy định để cho phép các ngân hàng và ngân hàng đầu tư kết hợp và đầu tư vào tất cả các loại chứng khoán, như hoán đổi tín dụng mặc định, chứng khoán thế chấp dưới chuẩn, tất cả những điều này chúng tôi đã nghe rất nhiều trong vài năm qua. Hóa ra, tuy nhiên, thị trường không phải luôn hoạt động hiệu quả. Hai lần trong 10 năm qua, chúng tôi đã có những bong bóng đầu cơ khổng lồ.
Ryssdal: Bạn đã dành rất nhiều thời gian ở Chicago, điều đó thể hiện rõ ràng trong bài báo đó và bạn nói chuyện với một nhóm người. Liên quan đến chúng tôi những gì họ nói khi bạn đi cùng với những người đi theo trường phái Chicago này và nói, này, bạn có ý nghĩa gì trong hai năm qua ở thị trường này, nếu bạn tin rằng thị trường biết tất cả mọi thứ?
CASSIDY: Các phản ứng thực sự là phải diễn ra một cách toàn diện trên tất cả mọi lĩnh vực. Một số người mà tôi đã nói chuyện cùng nói đã nhìn thấy, đây chỉ là một trong số đó, nó không làm mất hiệu lực ý tưởng chung rằng thị trường hoạt động tốt và thị trường tài chính hoạt động tốt. Những người khác, chẳng hạn như Gary Becker, một trong những người được giải thưởng Nobel ở Chicago đã có một quan điểm trái ngược, theo ông, nó nghiêm trọng hơn thế, thị trường không phải lúc nào cũng hiệu quả. Và chúng ta phải suy nghĩ lại về khía cạnh đó. Nếu chúng ta quay trở lại hai khái niệm về kinh tế Chicago, một là thị trường luôn hoạt động tốt và một là chính phủ luôn hoạt động kém. Cái đầu tiên đã bị loại, nhưng họ có xu hướng quay trở lại với ý tưởng thứ hai rằng điều đó không có nghĩa là các chính phủ sẽ làm tốt hơn nữa.
Ryssdal: Bạn chỉ ra trong tác phẩm của mình rằng sức nóng kinh khủng ở thời điểm khủng hoảng tài chính là điều khiến mọi người phải xem xét lại ý tưởng của họ về các mô hình kinh tế. Và bây giờ, thẳng thắn mà nói, tất cả sức nóng đã tan biến hết cả rồi.
CASSIDY: Đúng vậy, thực ra, một trong những điều Gary Becker nói với tôi là khoảng một năm trước, anh ấy nghĩ rằng sẽ có một cuộc cách mạng hoàn toàn về kinh tế, nhưng mười hai tháng sau nền kinh tế có vẻ lành mạnh hơn so với một năm trước và kiểu khẩn cấp của cuộc tranh luận đó đã biến mất được một chút rồi, và ông nghĩ rằng sẽ có một số thay đổi vừa phải đối với kinh tế nhưng sẽ không có một mô hình hoàn toàn mới.
Ryssdal: An toàn để nói mặc dù nó sẽ có nhiều sắc thái hơn, nhưng nó sẽ không hoàn toàn màu đen và trắng.
CASSIDY: Bạn sẽ hy vọng như vậy. Người ta sẽ hy vọng rằng mọi thứ sẽ có nhiều sắc thái hơn. Nhưng bạn không bao giờ thực sự biết về kinh tế. Có thể có một số thiên tài mới ở đâu đó đưa ra một lý thuyết, mà mọi người đều sẽ tin sái cổ. Tôi có xu hướng nghĩ rằng điều đó khó xảy ra, nhưng bạn không bao giờ biết.
Ryssdal: John Cassidy. Anh ấy là một cây viết cho tạp chí The New Yorker. Cuốn sách mới của ông có tên là “Thị trường thất bại như thế nào”. Ông Mr. Cassidy, cảm ơn rất nhiều về thời gian của bạn.
CASSIDY: Cảm ơn bạn.