Mục tiêu của kinh tế học thực chứng là giải thích xã hội quyết định như thế nào về tiêu thụ, sản xuất và trao đổi hàng hóa. Sự khảo sát như vậy nhằm hai mục đích: (1) để thỏa mãn tính tò mò của chúng ta về nguyên nhân tại sao nền kinh tế lại hoạt động như nó đang hoạt động, và (2) để có cơ sở cho việc dự đoán xem nền kinh tế sẽ phản ứng như thế nào với những thay đổi của hoàn cảnh.
Trong kinh tế học thực chứng, các hành vi kinh tế được kỳ vọng sẽ được thực hiện với những quyết định mang tính khoa học, hợp lô-gíc và không thiên vị. Quan tâm về kết cục của hành vi kinh tế có khác nhau, nhưng trước tiên, các tác nhân kinh tế đều cùng chung một quan tâm: đời sống kinh tế thực hoạt động ra sao? Ở đây, không có chỗ đứng cho các ý kiến đánh giá theo tiêu chuẩn cá nhân.
Các giả thiết được quan tâm trong kinh tế học thực chứng có dạng: Nếu cái này bị thay đổi thì điều gì sẽ xảy ra? Về khía cạnh này, kinh tế học thực chứng tương tự các môn khoa học tự nhiên như vật lý, địa chất hay thiên văn.