ETF là một hình thức quĩ đầu tư tập thể mà cổ phiếu của nó được mua bán trên hầu hết các sàn giao dịch chứng khoán lớn trên thế giới. Về cơ bản, các quĩ ETF thường lựa chọn danh mục đầu tư mô phỏng theo các chỉ số chứng khoán như S&P 500, Hang Seng Index, theo một ngành nào đó (ví dụ: năng lượng, công nghệ), hoặc theo các loại hàng hóa như vàng hoặc dầu mỏ.

ETF đầu tiên ra đời tại sàn giao dịch chứng khoán Toronto năm 1990, tuy nhiên hầu hết các ETF ngày nay đều xuất hiện ở thị trường chứng khoán Mỹ. Đã có hơn 100 ETF được giao dịch trên thị trường chứng khoán Mỹ, và một số ở các nước khác.

Các ETF của Mỹ hiện nay thường đầu tư dựa trên một chỉ số chứng khoán nhất định; ví dụ, SPDRs (Standard & Poor's Depository Receipts, hay "Spiders") dựa vào chỉ số S&O 500. Chỉ số này lại được xác định bởi một công ty hoàn toàn độc lập với công ty quản lý quĩ.

ETF có cách thức tiếp nhận đầu tư hơi khác so với các quĩ tương hỗ và quĩ đầu tư đóng. Thay vì việc người quản lý quĩ phải làm việc trực tiếp với các cổ đông, các tổ chức đầu tư sẽ tự mình tạo lập một danh mục đầu tư bao gồm các cổ phiếu giống như danh mục đầu tư của ETF và đem cho quĩ này vay. Sau đó danh mục đầu tư của quĩ sẽ được cộng thêm phần cổ phiếu này và tổ chức đầu tư kia sẽ nhận được một số lượng cổ phiếu tương ứng. Việc tạo lập thêm cổ phiếu mới thường chỉ tiến hành với số lượng đủ lớn để tạo thành 1 đơn vị đầu tư, thường là 50,000 cổ phiếu.

Ví dụ: một ETF có danh mục đầu tư hiện tại gồm có 5,000,000 cổ phiếu X và 20,000,000 cổ phiếu Y (1X:4Y), tương đương với 25000 cổ phiếu quĩ (mỗi cổ phiếu gồm 200X và 800Y), một nhà đầu tư sẽ tự mua 10000 cổ phiếu X và 40000 cổ phiếu Y để góp vào quĩ, theo tỉ lệ tương ứng anh ta sẽ nhận được 50 cổ phiếu mới.

Cổ phiếu ETF có thể được mua bán tự do giữa các nhà đầu tư lớn trên thị trường mở. Khi nhà đầu tư muốn rút cổ phiếu của mình ra, anh ta phải tập hợp được đủ 1 đơn vị đầu tư. Đơn vị đầu tư này sau đó sẽ bị xóa sổ khỏi quĩ và các cổ phiếu cơ sở sẽ được giao lại cho nhà đầu tư.

Cấu trúc pháp lý và hình thức tổ chức của các quĩ ETF có thể rất đa dạng, nhưng chúng luôn có những điểm chính sau đây:

1. Cổ phiếu của ETF được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán và có khả năng giao dịch liên tục trong ngày
2. ETF thường áp dụng chiến lược đầu tư thụ động, mô phỏng chỉ số hơn là đầu tư tích cực
3. Giá trị (chứ không phải giá) của cổ phiếu ETF thường khác với giá trị của các tài sản cơ sở của nó

Với các đặc điểm như vậy, ETF thường tỏ ra ưu việt hơn các quĩ đầu tư mở. Cấu trúc của ETF khiến cho nó trở thành một hình thức đầu tư chỉ số chứng khoán được phân tán rủi ro tốt, chi phí thấp, thu nhập thấp. Chính điều này đã thu hút các nhà đầu tư tổ chức cũng như cá nhân, đầu tư vào ETF để nắm giữ lâu dài, để bán khống hoặc cũng có thể phục vụ chiến lược ngăn ngừa rủi ro. Cơ chế của ETF làm cho giá cổ phiếu của nó thường theo sát giá trị thuần (NAV) chứ không biến động quá xa như các quĩ đầu tư đóng.