Xây dựng danh mục đầu tư sẽ tốn rất nhiều công sức và thời gian nghiên cứu, vậy nên hãy bắt đầu bằng việc tìm hiểu 5 loại danh mục đầu tư dưới đây:
Danh mục đầu tư mạo hiểm
Một danh mục được coi là mạo hiểm khi chứa những cổ phiếu rủi ro cao cùng tỷ suất lợi nhuận lớn. Cổ phiếu trong danh mục này thường có chỉ số beta cao hoặc rất nhạy cảm với biến động của thị trường. Dựa trên căn cứ thích hợp, cổ phiếu có beta cao hơn chịu sự biến động giá tương đối nhiều hơn so với mức độ biến động chung của thị trường. Nếu một mã cố phiếu của bạn có chỉ số beta là 2.0, nó sẽ có xu hướng biến động gấp đôi so với thị trường, theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực. Đúng như sự mô tả ban đầu, khả năng sinh lời càng cao thì tiềm ẩn rủi ro càng lớn.
Hầu hết những cổ phiếu mạo hiểm (và các công ty phát hành chúng) thường đang ở trong giai đoạn tăng trưởng và sẽ có UVP đặc biệt. Xây dựng một danh mục đầu tư mạo hiểm đòi hỏi một nhà đầu tư sẵn sàng tìm kiếm các công ty như vậy. Lí do là vì những cái tên này, với rất ít ngoại lệ, không nằm trong số những công ty được nhiều người biết đến. Chúng sở hữu mức tăng trưởng thu nhập nhanh chóng và tạm thời chưa được phố Wall phát hiện. Mặc dù các công ty công nghệ là những doanh nghiệp được quan tâm nhiều nhất nhưng bạn cũng có thể cân nhắc các ngành khác nếu như công ty đó theo đuổi một chiến lược phát triển mạnh mẽ và tiềm năng. Do nhà đầu tư phải nắm giữ rất nhiều cổ phiếu rủi ro cao nên kĩ năng quản trị rủi ro là không thể thiếu được đối với loại danh mục này. Giữ thiệt hại ở mức tối thiểu và thu về lợi nhuận chính là chìa khóa để bạn tiến tới thành công.
Danh mục đầu tư an toàn
Những cổ phiếu an toàn thường không có chỉ số beta cao và khá tách rời với những biến động chung của toàn thị trường. Đối lập với chúng là những cổ phiếu mang tính chu kì. Những cổ phiếu này là những cổ phiếu rất nhạy cảm với những sự thay đổi trong chu kỳ kinh tế. Ví dụ như, trong thời kì suy thoái, những doanh nghiệp sản xuất những mặt hàng “cơ bản” sẽ có xu hướng hoạt động tốt hơn những doanh nghiệp tập trung vào các sản phẩm trào lưu hoặc sản phẩm xa xỉ. Mặc cho tình hình kinh tế có xấu như thế nào đi chăng nữa, những công ty sản xuất các sản phẩm thiết yếu cho cuộc sống hàng ngày vẫn sẽ sống sót. Hãy suy nghĩ về những thứ cần thiết trong cuộc sống hằng ngày của bạn, và sau đó hãy tìm kiếm những công ty kinh doanh các mặt hàng này.
Lợi ích của việc mua những cổ phiếu chu kì này nằm ở chỗ chúng sẽ bảo vệ lại bạn trước các sự kiện bất lợi. Chỉ cần để ý các tụ điểm kinh doanh và bạn sẽ được nghe những nhà quản lí danh mục đầu tư nói về “thuốc”, “quốc phòng”, “thuốc lá”. Những cụm từ này ám chỉ những giỏ cổ phiểu mà các nhà quản lí đề xuất dựa trên cơ sở xác định chu kì kinh doanh nằm ở đâu và diễn biến như thế nào. Hoàn toàn không phụ thuộc vào các diễn biến này, những sản phẩm cơ bản vẫn luôn có một lượng cầu ổn định. Xây dựng một danh mục đầu tư ổn định là điều khôn ngoan đối với hầu hết các nhà đầu tư. Rất nhiều công ty cũng chia cổ tức cho chủ sở hữu của mình và điều này giúp giảm thiểu đáng kể việc thất thoát vốn.
Danh mục đầu tư theo thu nhập
Một danh mục đầu tư theo thu nhập tập trung vào việc tạo ra lợi nhuận thông qua cổ tức hoặc các hình thức phân phối khác cho cổ đông. Các công ty này có phần giống với cổ phiếu an toàn nhưng có khả năng kiếm về nhiều lợi nhuận hơn. Một danh mục đầu tư theo thu nhập sẽ tạo ra dòng tiền dương. Ủy thác đầu tư bất động sản (REITs) và cổ phiếu hợp danh hữu hạn (MLP) là những nguồn rất tốt để đầu tư. Các công ty này chuyển một phần lớn lợi nhuận của họ về cho các cổ đông để đổi lấy những ưu đãi về thuế. REITs là một cách dễ dàng để đầu tư vào nhà đất mà không khiến bạn vướng phải những rắc rối của việc sở hữu bất động sản: ế phòng, hỏng hóc, và nhiều vấn đề mà chủ nhà cho thuê phải đối mặt. Tuy nhiên, hãy luôn ghi nhớ rằng những cổ phiếu này cũng phụ thuộc vào tình hình kinh tế. REITs là nhóm những cổ phiếu chịu ảnh hưởng nghiêm trọng trong thời kì suy thoái, khi mà những hoạt động kinh doanh và xây dựng nhà đất không còn nhộn nhịp như trước.
Danh mục đầu tư theo thu nhập là một sự bổ sung hợp lý cho bảng lương hay thu nhập hưu trí của hầu hết mọi người. Các nhà đầu tư nên chủ động tìm kiếm những cổ phiếu của các công ty dù đã không còn ưu thế nhưng vẫn duy trì chính sách cổ tức cao. Đây là những cổ phiếu không chỉ giúp gia tăng thu nhập mà còn cung cấp lợi nhuận đầu tư. Các ngành như điện nước hay các ngành tăng trưởng chậm khác sẽ là nơi lí tưởng để bắt đầu công cuộc tìm kiếm của bạn.
Danh mục đầu tư đầu cơ
Danh mục đầu tư đầu cơ có thể được ví von giống như một canh bạc đúng nghĩa. Nó chứa đựng nhiều rủi ro hơn bất kì các danh mục nào khác đã được nhắc đến trên đây. Những bậc thầy về tài chính cho rằng, tối đa chỉ nên sử dụng 10% tổng tài sản cho danh mục đầu tư loại này. Các “mánh” đầu cơ có thể là đón đầu những đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng hoặc những cổ phiếu được đồn đại là mục tiêu thâu tóm của các quỹ lớn. Các công ty trong lĩnh vực công nghệ và y dược đang trong quá trình nghiên cứu một sản phẩm mang tính đột phá, hoặc một cơ sở dầu khí đang chuẩn bị công bố kết quả sản xuất ban đầu cũng sẽ rơi vào hạng mục này.
Một "mánh" đầu cơ cổ điển khác là việc đưa ra quyết định dựa trên tin đồn công ty đang trong quá trình mua bán sáp nhập. Người ta có thể đưa ra lập luận rằng sự phổ biến rộng rãi của các chứng chỉ ETF sử dụng đòn bẩy trên thị trường hiện nay là minh chứng rõ nhất cho việc này. Những loại hình đầu tư này được đưa ra hết sức hấp dẫn: chọn được loại hình phù hợp nhất có thể dẫn đến lợi nhuận khổng lồ trong một thời gian ngắn. Việc xây dựng danh mục đầu tư đầu cơ, nếu được thực hiện một cách chính xác đòi hỏi rất nhiều việc phải làm. Đầu cơ chứng khoán thường là các giao dịch lướt sóng chứ không đơn thuần chỉ là các khoản đầu tư cổ điển theo cách “mua và giữ”.
Danh mục đầu tư hỗn hợp
Xây dựng danh mục đầu tư hỗn hợp có nghĩa là phải mạo hiểm vào các lĩnh vực khác, chẳng hạn như trái phiếu, hàng hóa, bất động sản và thậm chí là lĩnh vực nghệ thuật. Về cơ bản, cách tiếp cận danh mục đầu tư này rất linh hoạt. Theo cách truyển thống, danh mục loại này bao gồm các cố phiếu blue-chip và trái phiếu của một số chính phủ và doanh nghiệp cấp cao. REITs và MLPs cũng được coi là những đối tượng có thể đầu tư để cho danh mục của bạn thêm cân bằng. Theo chiến lược đầu tư thu nhập cố định thông thường thì một nhà đầu tư nên mua vào trái phiếu với ngày đáo hạn khác nhau, và điều này rất cần thiết trong việc đa dạng hóa đầu tư trái phiếu. Đại để là, danh mục đầu tư hỗn hợp sẽ bao gồm sự kết hợp của cổ phiếu và trái phiếu dưới một tỷ lệ phân bổ tương đối cố định. Phương pháp tiếp cận này mang lại lợi ích từ việc đa dạng hóa nhiều loại tài sản trong bối cảnh cổ phiếu và chứng khoán thường có xu hướng tương quan nghịch với nhau.
Lời kết
Chốt lại, các nhà đầu tư nên xem xét lại tất cả các danh mục đầu tư và đưa ra quyết định phân bố hợp lí cho cả 5 loại trên. Trên đây, chúng ta đã tìm hiểu cơ bản về 5 loại danh mục đầu tư phổ biến nhất nhưng chung quy lại việc xây dựng một danh mục đầu tư thực sự đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn là chỉ tiếp cận thụ động dựa trên các chỉ số đầu tư. Làm theo cách này, bạn sẽ phải theo dõi danh mục đầu tư và tái cân bằng chúng thường xuyên hơn, và từ đó khiến cho phí hoa hồng nhiều hơn. Tập trung quá nhiều hoặc quá ít cho bất kì danh mục đầu tư nào cũng có nguy cơ gia tăng rủi ro. Mặc dù đòi hỏi nhiều công sức nhưng việc xác định và xây dựng danh mục rõ ràng sẽ làm tăng sự tự tin trong việc đầu tư, giúp bạn kiểm soát tốt hơn nguồn tài chính của mình.