Ai cũng muốn mua rẻ, bán đắt, và việc chỉ ra chắc chắn một cổ phiếu đã chạm đáy hay chưa là rất khó bởi vì các cổ phiếu còn chịu ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế vĩ mô cũng như các sự kiện kinh tế và chính trị khác. Ngoài ra, cổ phiếu của bạn cũng chỉ là một trong hàng ngàn cổ phiếu được giao dịch hàng ngày tại các thị trường trên toàn thế giới. Việc nắm bắt được sự tụt dốc của một cổ phiếu có thể giúp bạn đạt được lợi nhuận cao đồng thời cắt giảm các khoản lỗ một cách đáng kể. Chính vì vậy, làm thế nào một nhà đầu tư có thể tự tin rằng một cổ phiếu đã chạm đáy? Mặc dù không một ai có thể liên tục xác định một cách chính xác các điểm đáy, bạn vẫn có thể nhận ra chúng thông qua các xu hướng cơ bản và kỹ thuật sau.
1. Đặc điểm ngành
Các cổ phiếu trong danh mục đầu tư của bạn sẽ thuộc về các ngành. Ngành chỉ đơn giản là một nhóm các công ty và cổ phiếu đại chúng thuộc về một ngành công nghiệp nhất định. Dầu khí, công nghệ, tài chính và bán lẻ là một số ngành quen thuộc với các nhà đầu tư. Thông thường, các cổ phiếu bị ảnh hưởng bởi cả thị trường chứng khoán nói chung và ngành tương ứng nói riêng. Xác định ngành là một bước đi quan trọng đầu tiên trong việc xác định xem liệu cổ phiếu của bạn có chạm đáy hay ngừng giảm mạnh nữa hay không.
Hầu hết chúng ta đều quen thuộc với cuộc khủng hoảng tín dụng năm 2008, sự kiện đã phá hủy thị trường chứng khoán và thậm chí còn khiến các tượng đài tài chính một thời sụp đổ. Hầu hết các cổ phiếu tài chính đều đi xuống cùng nhau trong một thời gian dài. Các nhà đầu tư tìm kiếm "giá trị" của một số cổ phiếu tài chính nhất định đã bị nghiền nát trong sự kiện này khi toàn bộ thị trường tài chính phải trải qua một sự sụt giảm lịch sử. Bài học rút ra là xác định và hiểu rõ ngành chứa các cổ phiếu của bạn và so sánh hiệu quả của nó đối với toàn bộ thị trường.
2. Giá và khối lượng
Một khi bạn xác định được ngành, một số dấu hiệu khác cũng có thể cho thấy rằng cổ phiếu của bạn đang tiến gần đến điểm đáy. Nhiều nhà đầu tư kỹ thuật cho rằng giá và khối lượng là hai chỉ báo quan trọng nhất về hướng đi của một cổ phiếu. Một cổ phiếu sẽ có khả năng chạm đáy khi có ít người bán cổ phiếu đó. Nghe có vẻ hiển nhiên và nực cười, nhưng hãy thử nghĩ xem: nếu số người bán cổ phiếu ít hơn số người mua, người mua sẽ sẵn sàng trả giá cao hơn cho các cổ phiếu này; và điều này cũng có nghĩa là giá đáy đã hình thành.
Khối lượng giao dịch, ở một mức độ nào đó, sẽ tăng thêm độ tin cậy cho giá và xu hướng giá của các cổ phiếu. Hãy nhớ rằng, cổ phiếu cũng được giao dịch theo quy luật cung, cầu như các hàng hóa khác trên thị trường tự do. Có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng tới giá cả của các cổ phiếu. Khi cổ phiếu đã thôi không sụt giảm, nếu khối lượng tương đối của các giao dịch càng cao thì càng có ít khả năng cổ phiếu đó sẽ sụt giảm trong tương lai gần. Vì vậy, sau khi một cổ phiếu XYZ giảm 50%, nếu khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của nó là 5 triệu cổ phiếu một ngày, nhưng trong ba ngày giao dịch cuối cùng nó đạt trung bình trên 15 triệu và giá của nó đã tăng trong thời gian ấy, thì nhiều khả năng là cổ phiếu đó đã đạt đến điểm đảo chiều, và sẽ ngừng giảm đáng kể trong tương lai. Hãy nhớ rằng, giá càng thấp thì càng ít người muốn bán vì mục tiêu của mọi người đều hướng tới việc "bán cao". Vậy nên nếu hết người bán mà chỉ còn lại người mua thì giá cổ phiếu đương nhiên sẽ tăng lên.
3. Nghe ngóng thông tin
Có lẽ việc nghe được thông tin khi nào một cổ phiếu chạm đáy là điều bình thường ở phố Wall. Thật không may, nhiều nhà đầu tư thông thường nghe theo các mẩu tin tức kinh doanh và coi chúng như là kinh thánh. Nhưng trớ trêu thay trên thực tế tồn tại hẳn một trường phái đầu tư với chiến lược chính là đi ngược lại với những suy nghĩ thông thường. Các nhà đầu tư này được gọi là contrarian. Contrarian có xu hướng đặt cược vào những gì khác với điều mọi người đang làm. Việc đi ngược lại lẽ thường có thể giúp các nhà đầu tư đạt lợi nhuận rất lớn và cũng có thể rất hữu ích trong việc xác định xem một cổ phiếu đã chạm đáy hay chưa.
Năm 2007, ngành dầu khí ở Mỹ sụt giảm mạnh do chịu sự ảnh hưởng của cuộc suy thoái toàn cầu. Giá dầu đã giảm kỷ lục tới hơn 50% và các cổ phiếu dầu khí sụt giảm mạnh. Hơn nữa, truyền thông còn thổi phồng sự sụt giảm này và các chuyên gia đã nói về cái chết của dầu cùng với việc sử dụng các sản phẩm thay thế như khí đốt tự nhiên và năng lượng mặt trời. Vào thời điểm đó, không có ai muốn đầu tư vào các cổ phiếu như vậy. Tuy nhiên vẫn có một số nhà đầu tư đã đi ngược lại quan điểm chung và kiếm được một khoản lợi nhuận khổng lồ. Bài học rút ra: nhiều khi bạn phải mất tiền mới có thể chứng kiến được mọi mặt của một giao dịch chứng khoán.
Chiến lược đi ngược lại lẽ thường được cho là hoạt động tốt nhất ở đỉnh hoặc đáy giá. Là một nhà đầu tư, bạn nên dành thời gian nghe ngóng những gì người khác nói và tự hỏi xem liệu họ có hoàn toàn đúng hay không.
Kết luận
Một cách lý tưởng, các nhà đầu tư luôn muốn biết khi nào sẽ có thay đổi lớn trong xu hướng giá về cả 2 hướng, cho dù nó đang chạm đỉnh hoặc đáy. Điểm mấu chốt là không có ai thật sự biết một cách chắc chắn. Các manh mối, như một khối lượng giao dịch lớn khi giá cả thay đổi hay là ngành cổ phiếu sẽ giúp bạn nhận biết xem cổ phiếu của mình đã chạm mức khó sụt giảm hơn nữa hay chưa. Hãy nhớ rằng đây chỉ là một phần rất nhỏ trong thế giới đầu tư, nhưng nếu bạn bổ sung được chúng vào kiến thức đầu tư của mình, bạn có thể trở nên thành công hơn rất nhiều.